tapas

Wat is tapas?

Een beknopte geschiedenis over oorsprong en traditie
‘La tapa’ kan eigenlijk worden beschouwd als voedsel wat er voor dient om de tijd uit te houden tussen lunch en avondeten. Sommigen denken dat de tapa is ontstaan door Spaanse koning Alfonso de 10e, die omdat hij ziek was, kleine hapjes van zijn voedsel nam in combinatie met wat wijn. Eenmaal hersteld van zijn ziekte, gaf de koning opdracht om voortaan geen wijn meer te serveren in het Spaanse land, zonder dat er een hapje bij werd geserveerd.
Dit verhaal kunnen we vergeten als we in overweging nemen dat de eerste tapa onstond door de behoefte van boeren en werklui in de bouw om tussendoor wat kleins te eten zodat ze het wat beter volhielden tot aan de hoofdmaaltijd. Deze maaltijd, een zeer vette, zette hun lichaam zo aan de gang dat ze een ‘siesta’ nodig hadden om het voedsel goed te kunnen verteren. Deze ‘siesta’ duurde al snel enige uurtjes. Het vetgehalte van de snack vroeg om wat wijn, de alcohol bevorderde de spijsvertering en warmde het lichaam op in de winter. In de zomer wordt in het zuiden de ‘gazpacho’ (koude tomatensoep), gedronken in plaats van wijn wat het lichaam onnodig warm laat worden in plaats van de gewenste verfrissing.
Toen de ‘botillerias’ (bottle-shops) en ‘tabernas’ (tavernes) in heel Spanje opkwamen, bleef de wijze koning effectief. Om deze reden werden de geserveerde glazen wijn afgedekt met een plakje gerookte ham of kaas, met twee doelen: ten eerste werd hiermee voorkomen dat insecten of andere kleinigheden in de drank terecht kwamen en ten tweede werd er bij de drank iets gegeten waardoor de alcohol beter werd verwerkt door het lichaam. We kunnen er wel vanuit gaan dat deze versie de goede is en hiermee ‘la tapa’ was geboren in Spanje. Een stukje voedsel dat diende als deksel op het glas. (tapa betekent in het Spaans immers ‘deksel’) Een Spaanse traditie was hiermee geboren, eentje die inmiddels al ver over de grenzen is geadopteerd.
De lange tijd die er over heen gaat tussen ontbijt, vroeg in de morgen, en het middagmaal in de late uurtjes van de dag, dwong de Spanjaarden ertoe om zich te vergrijpen aan een ‘tentempié’ (snack), apperetief of de ‘tapita’, met als bijkomstigheid dat de mensen tijdens het nuttigen de tijd hadden om van gedachten te wisselen over hun werk en dergelijke. Dit maakte het eten van de tapa tot een gezellige aangelegenheid. Een traditionele drank die wordt gedronken wij een tapa is wijn; ‘peleón’ (jong en goedkoop) of „reserva” (lange tijd gerijpts op eikenhouten vaten) wijn uit de regio: jong ‘txakolí’ in Baskenland, Penedés wijn of Cava (een soort champagne) in Cataluña, ‘ribeiro’ in het Noordwesten, jonge Valdepeñas of Rioja wijn in Castile en in centraal Spanje of sherry in het zuiden van het land. In Asturias en de noordelijke streken waar veel appelen groeien, vervangt de cider de wijn.
De tapa recepten varieren door de afwijkende smaken en de traditionele gastronomische gewoontes van de verschillende streken. Maar gewoonlijk worden er wel altijd olijven en droge noten geserveerd. Samen met de olijven, stukjes knoflook of gerookte ham of worstjes, plakjes kaas of ham werden de hapjes wereldberoemd. Niet meer tot doel om het glas af te dekken, maar met een veel groter doel: de mensen bij elkaar brengen tijdens het nuttigen. Inmiddels worden er wereldwijd steeds nieuwe tapas geboren, die worden bereid uit verschillende soorten voedsel. Of het nu gaat over vlees, vis, groenten of eieren; al deze ingredienten kunnen worden gebruikt voor de bereiding van tapas.
Tapas kennen ook hun gefrituurde variaties. De bekende calamares, kaaskroketten, pikante aardappeltjes, worstjes maar ook albondiga’s (gehaktballetjes) zijn in de meeste zaken waar ze tapas verkopen wel te krijgen. Maar ook minder bekende, zoals aubergines, of smakelijke sperziebonen. Vult u dit dan nog aan met een tortilla (aardappel omelet), sardines en gamba’s dan heeft u een totale en complete lunch binnen. Dit laatste heeft er dan tot geleid dat u eigenlijk geen hapje tussendoor meer nuttigt, maar een complete maaltijd, iets wat u er toe brengt om één van de Nederlandse tapa- bars of restaurants te bezoeken.
Bron: Yolanda Vicente Fadón Madrid 1999

Tapas